Vietnamese American Community Center: trước tiệm treo đầu dê, bên trong bán thịt chó

•Đặng thiên Sơn
Gần đây, vào những ngày cuối tháng 8/09, cộng đồng người Việt tại San Jose bàn tán xôn xao về việc HĐTP qua sự làm việc của Ban Đặc Nhiệm (The Task Force) đang tiến hành các cuộc thăm dò để lấy ý kiến cộng đồng VN về việc thành lập một cơ sở được thành phố đặt tên là “Vietnamese American Community Center”. Cuộc thăm dò đầu tiên sẽ khai diễn vào lúc 8 giờ 30 sáng ngày thứ Bảy 12 tháng 9 năm 2009, tại trường trung học Yerba Buena nằm tại số 1855 đường Lucretia Ave, San Jose. Đây là cuộc thăm dò trực tiếp, khác với cuộc thăm dò chọn tên cho khu thương mại người Việt trên đường Story năm 2007. Cuộc thăm dò dành cho cư dân trong 11 khu vực của thành phố.
“Vietnamese American Community Center” không phải là một tên mới, mà là cái tên cách nay 2 năm đã tạo nên làn sóng tranh cãi và phẩn nộ trong cộng đồng Việt Nam. Lúc ấy, bà nghị viên khu vực 7 đã tuyên bố giao cho BS. Nguyễn Xuân Ngãi khai thác quản trị, dự án thành lập trung tâm này. Lý do, vì bà muốn đền ơn BS.Ngãi đã giúp bà lúc bà ra tranh cử.

Ngày nay, cái tên “Vietnamese American Community Center” một lần nữa được đề cập đến. Nhiều sự thật bên trong dự án được Ban Đặc Nhiệm trình bày, đã làm mọi người sững sốt.

Cái tên “Vietnamese American Community Center” mới nghe, ai cũng tưởng đây là một cơ sở dành riêng cho cộng đồng người Việt tại địa phương. Nhưng không phải vậy! Khi đọc các văn bản liên quan đến dự án, người ta mới “té ngữa”. Vì thực chất bên trong lâu nay đã bị bưng bít. Các tài liệu cho biết, mục đích thành lập “Vietnamese American Community Center” của chính quyền không phải là cơ sở độc quyền cho CĐVN, mà đó là một trung tâm đa văn hóa, là nơi phục vụ mọi cư dân. Như vậy, rõ ràng cái tên “Vietnamese American Community Center” chỉ là “cái tiếng”. Nói một cách khác “Vietnamese American Community Center” chỉ là một cửa tiệm “bên ngoài treo đầu dê, bên trong bán thịt chó” của Hội Đồng Thành Phố và những kẻ chủ mưu.
Mục đích thành lập cơ sở mang tên “Vietnamese American Community Center” được xác định rõ ràng nơi trang 2 trong văn bản của cơ quan San Jose Redevelopment Agency (redevelopment works). Nguyên văn như sau: “Objective of the VACC project is to create a community center that celebrates diversity, fosters belonging, and brings vital services to this region. Many of the programs will focus on the Vietnamese American community, yet the VACC is intended to serve all residents of the region.” Tạm dịch: “ Mục tiêu thành lập trung tâm cộng đồng để tán dương, bồi dưỡng những gia sản( tinh thần) và mang lại những dịch vụ trọng yếu trong vùng. Nhiều chương trình của cộng đồng VN được nhắm đến. Tuy vậy, ý định của trung tâm là phục vụ cho tất cả mọi người sống trong vùng.”
Một tài liệu khác của cơ quan Park and Community Facilities Capital Program-Council District 7 (2009-2013 Proposed Capital Improvement Program) nơi mục 5, đề cập đến tên “Vietnamese American Community Center” tường trình trong tam cá nguyệt thứ 3 của năm 2006, cho biết nguồn ngân khoản dành cho dự án được phát xuất từ:
1.) Council District 7 Contruction and Conveyence Tax Fund $1,000,000. (Quỹ tiền thuế Xây Dưng và Chuyển khoản khu vực 7)
2.) Parks City-Wide Contruction and Conveyence tax Fund $ 150,000. (Quỹ Xây Dựng Công Viên Toàn Thành phố cấp $150,000)
3.) The San Jose Redevelopment Agency Capital Buget 1,600,000. (Quỹ của Cơ quan Tái Thiết cấp $1,600,000)
Tổng cộng ngân sách là 2 triệu 750 ngàn. Như vậy, số tiền này không phải nhờ bà nghị viên khu vực 7 xin được mới có. Tài liệu còn cho biết dự án “Vietnamese American Community Center” có danh xưng trước đây là “Vietnamese Cultural Community Center”( This project was previously titled Vietnamese Cultural Community Center).
Điều đáng lưu ý, những chi tiết và thời gian nêu trên không tránh khỏi người đọc nghi ngờ về sự trung thực khi bà nghị viên khu vực 7 tuyên bố dự án do bà đề ra. Mọi người hình dung lại hình ảnh bà nghị viên tuyên thệ nhậm chức vào cuối năm 2005, thì thời giờ đâu để bà nghiên cứu đưa ra kế hoạch dự án có tên là “Vietnamese Cultural Community Center”. Trong khi các dự án phát triển thành phố, chuẩn chi ngân sách không phải là chuyện một sớm, một chiều. Cho nên, hôm nay cái tên “Vietnamese Cultural Community Center” đổi thành tên mới “Vietnamese American Community Center” là một hình thức tạo “thành tích”.
Câu hỏi đặt ra ở đây là tại sao lại đổi tên, đổi tên với mục đích gì, và ảnh hưởng ra sao đối với tâm lý người nghe. Và tại sao Liên Đoàn Cử Tri Người Việt Bắc Cali lên tiếng kêu gọi CĐVN tham dự thật đông buổi đóng góp ý kiến?
Với cái tên “Vietnamese American Community Center” người nghe ai cũng lầm tưởng đó là nơi thường xuyên, hàng ngày người Việt tha hồ tới lui sinh hoạt cộng đồng. Cái tên đẹp đẻ này không những làm hả dạ, hài lòng người Việt tại địa phương mà còn làm mọi người Việt khắp nơi trên thế giới hãnh diện lây. Tên “Vietnamese American Community Center” khi nghe tới hay đọc được trên sách, báo, người ta sẽ có ấn tượng tốt hơn cái tên “Vietnamese Cultural Community Center”. Vì với tên này, trung tâm chỉ là một nơi trưng bày hình ảnh văn hóa. Hay chỉ là một phòng triển lãm không hơn không kém.

Sự đổi tên của một cơ sở là cách chơi chữ, là cách làm ăn theo kiểu “bình mới rượu cũ”, là cách làm ăn kiểu “ Under new management”. Với dự tính và chủ mưu, thì đây là trò “ảo thuật chính trị” của TP. khi mùa vận động, gây quỷ tranh cử được bắt đầu vào tháng 3/ 2010.

Có nhiều người nghĩ rằng, tham dự buổi họp tham khảo ý kiến về việc dự án “Vietnamese American Community Center” tại trường trung học Yerba Buena là đi “hợp thức hóa và thừa nhận” công lao bà nghị viên khu vực 7. Nghĩ như vậy, có thể vì nỗi đau do bà nghị viên man trá gây ra còn tồn tại trong lòng qua vụ Little Saigòn chăng?

Nhưng, hợp thức hóa và thừa nhận đâu chưa thấy, chỉ thấy trước mắt, nếu không đến tham dự buổi họp, là chúng ta đã từ chối cơ hội “quyền đòi hỏi, quyền đề nghị, quyền đóng góp ý kiến” liên quan đến quyền lợi của cộng đồng. Như vậy, sau này chúng ta sẽ không có bằng chứng để tố cáo nếu có sự lật lọng. Hay khó lòng biện luận khi có những điều bất cập xảy ra tại cái trung tâm “treo đầu dê, bán thịt chó” làm ảnh hưởng đến sinh hoạt chống cộng. Nên chuẩn bị trước vẫn hơn.

Thành phố San Jose dành một ngân khoản để thành lập một trung tâm cho cộng đồng VN được coi là một quà tặng. Đã là một quà tặng, thì theo lẽ thường không ai từ chối. Hơn nữa, lại là một món quà đầy ý nghĩa. Chẳng những tặng quà cho cộng đồng, mà thành phố còn dành cho chúng ta quyền đóng góp ý kiến để món quà của họ phù hợp với nguyện vọng chúng ta. Thực, hư, thiệt , giả, thế nào, chưa biết! Vậy sao chúng ta không rủ nhau đến tham dự cho thật đông để bày tỏ nguyện vọng của mình? Chẳng hạn như chúng ta đồng lòng cùng đề nghị:

1./ Trung tâm Shikarawa nằm trên đường Lucretia là một building cũ rích, chật chội, mục nát nằm trong khu vực động đất rất nguy hiểm đến tính mạng khi CĐVN có thói quen tập hợp vài trăm, vài ngàn người. Lối vào địa điểm lưu thông không thuận lợi vì đường Story và Tullly luôn luôn bị kẹt xe. Xin thành phố “từ từ” chọn một địa điểm thích hợp, an toàn hơn vì với tình hình địa ốc hiện nay có thể tìm được một nơi mới hơn tốt hơn với cũng số tiền 2 triệu 750 ngàn. Như tên gọi là “Trung Tâm Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt”, thì địa điểm đâu cần phải nằm trong khu vực 7.

2/ Xin TP. đổi tên “Trung Tâm Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt” thành “Trung Tâm Cộng Đồng Người Mỹ Gốc Việt Tỵ Nạn Cộng Sản” thích hợp với hoàn cảnh của chúng tôi hơn.

3/ Là trung tâm đa văn hóa, nhưng xin TP. xác nhận trung tâm này chỉ có văn hóa của Người Việt Tỵ Nạn Cộng Sản mà thôi. Nơi đây chỉ được phép treo cờ vàng ba sọc đỏ cho phù hợp với tinh thần nghị quyết công nhận cờ vàng của thành phố. Và nơi đây chỉ có những văn hóa hoá phẩm của thời chính phủ VNCH và của người Việt tỵ nạn CS tại hải ngoại. Tuyệt đối không có hình ảnh cũng như văn hóa phẩm của Việt Cộng dưới bất cứ hình thức nào. Cũng như không cho phép VC đến vãng lai… vân vân và nhiều đề nghị khác.

Theo chương trình cho biết, buổi họp sẽ có sự xuất hiện của bà Madison Nguyễn. Khi tới phần bà nghị viên được giới thiệu lên phát biểu, nếu không thích nghe bà ta “lên lớp” thì chúng ta giữ trật tự đi ra ngoài… hóng mát. Sau khi thời lượng BTC dành cho bà ta 5 phút, 10 phút hay 15 phút chấm dứt, bà ta ra về. Chúng ta trở vào hội trường để tham dự phần đóng góp ý kiến vì mục đích chúng ta đến là để đóng góp ý kiến.

Như vậy, thứ nhứt chúng ta đến họp không phải là đi hợp thức hóa cho cái bánh vẻ “Vietnamese American community Center”. Thứ hai, chúng ta đã làm được những điều mình cần làm, phải làm cho quyền lợi của cộng đồng.

Về mặt hình thức tên “Vietnamese American community Center” là mặt mũi của CĐVN trên phương diện chính trị, xã hội, văn hóa. Có thể coi đây là niềm hãnh diện của người Việt hải ngoại. Nhưng, bên trong có phải là cơ thể lành mạnh của người Việt quốc gia tỵ nạn CS chân chính hay không? Điều này chưa ai biết. Nhưng, phần lớn đều tùy thuộc vào thái độ và quyết định của người Việt trong những ngày sắp tới là có đến tham dự hay không đối với các cuộc thăm dò ý kiến do chính quyền đưa ra.

Phải nhìn thấy cơ sở mang tên “Vietnamese American Community Center” là một sự kiện, một vấn đề quan trọng ảnh hưởng lâu dài đến nhiều thế hệ. Nó còn quan trọng hơn việc đặt tên Little Sàigòn cho khu vực thương m ại năm nào.

Ai cũng hiểu chuyện đặt tên Little Sàigòn là chuyện nhỏ. Sự phản bội của một nghị viên là chuyện lớn. Nhưng, lớn hay nhỏ đến nay vẫn còn là một vết thương nhức nhối chưa lành của cộng đồng. Đây là bài học đắt giá để chúng ta suy ngẫm về phương thức đấu tranh mới. Một phương thức cần phải có sự dấn thân, tiếp tay của những người thuộc thế hệ trẻ có lòng nhiệt quyết, có kiến thức và đáng tin cậy.

Quảng đường xây dựng cộng đồng vững mạnh còn dài, còn nhiều chông gai trước mặt. Chúng ta hãy nắm tay nhau để làm điều này.

* Đặng thiên Sơn (10/09/09)